15/01/2024
Các vết nứt bê tông có thể xảy ra do nhiều lý do, ứng với đó có nhiều loại vết nứt khác nhau. Dưới đây là một số loại vết nứt thường gặp ở cấu kiện bê tông cốt thép.
1. Các vết nứt co ngót mềm (Plastic shrinkage cracks):
Các vết nứt này thường nông, không đều, xảy ra trong khoảng 24h, đặc biệt là trong 10h đầu tính từ khi đổ bê tông. Chúng xảy ra khi bê tông vẫn còn ở trạng thái mềm và sau đó mất nước quá nhanh.
2. Các vết nứt co ngót cứng (Hardened shrinkage cracks):
Các vết nứt loại này thường có dạng hairline somg song nhau, xảy ra khi bê tông đã đóng rắn và khô nhanh. Các vết nứt này xảy ra sau khi đổ bê tông vài tháng đến hai, ba năm.
3. Các vết nứt nhiệt (Thermal cracks):
Khi nhiệt độ bê tông trong vòng 24 giờ đầu quá cao ở giữa khối bê tông (gần 70 độ) trong khi bề mặt lại nguội, sẽ tạo ra gradient nhiệt độ lớn, gây ứng suất kéo cao trước khi bê tông phát triển cường độ chịu kéo, dẫn đến hiện tượng nứt tách bê tông. Trong trường hợp này nhiệt không phải từ không khí mà từ bê tông. Nứt nhiệt thường xảy ra vào mùa đông và ở các cấu kiện dày, bê tông khối lớn.
4. Vết nứt do hiện tượng lắng (Settlement cracks):
Thường thấy là vết nứt xảy ra khi đất cố kết (soil settlement), nền đất bên dưới bị lún không đều, khiến bê tông bị nứt. Còn một loại settlement crack nữa liên quan đến việc bê tông đóng rắn ko đều, phần bê tông quanh các thanh thép chịu lực chính ở phía trên đã chuyển sang trạng thái rắn trong khi phần bê tông còn lại vẫn chưa rắn và bị lắng xuống. Trong trường hợp này bê tông bị tách lớp gây nứt, đôi khi thấy cả thép bên trong.
5. Các vết nứt kết cấu (Structural cracks):
Các vết nứt kết cấu là các vết nứt xuất hiện do quá tải, thiết kế sai hoặc do vật liệu kém, thi công kém. Trong trường hợp này, tải trọng tác dụng vượt quá khả năng chịu lực của bê tông. Các vết nứt kết cấu thường vượt quá 0,3 mm và có thể tiếp tục mở rộng theo thời gian. Các vết nứt kết cấu có thể bao gồm: Vết nứt uốn, Vết nứt cắt, Vết nứt cắt/uốn, Vết nứt xoắn, Vết nứt do chuyển vị.
6. Vết nứt ăn mòn (Corrosion cracks):
Đây là vết nứt do cốt thép bên trong bê tông bị ăn mòn. Phần gỉ tích tụ lại, phồng lên gây ứng suất kéo lên bê tông, đến khi vượt quá cường độ chịu kéo của bê tông thì gây nứt.
7. Vết nứt do phản ứng kiềm – cốt liệu (Alkaline – Aggregate Reactions – 𝐀𝐀𝐑):
Phản ứng hóa học xảy ra giữa hồ xi măng có tính kiềm kiềm và một số loại cốt liệu trong bê tông, tạo thành chất dạng gel có thể gây giãn nở và nứt theo thời gian. AAR có thể bao gồm phản ứng kiềm-silica (ASR) và phản ứng kiềm-cacbonat (ACR).
Khi cấu kiện bê tông cốt thép bị nứt, cần phải tìm hiểu xem nguyên nhân gây ra nứt là gì (thông qua việc xác định hình thái, độ dài, độ rộng và độ sâu vết nứt). Trong nhiều trường hợp, các vết nứt có thể xuất hiện do tác dụng tổng hợp của nhiều nguyên nhân.
Cùng với việc xác định nguyên nhân thì cũng cần khảo sát xem các vết nứt có phát triển thêm không. Ví dụ với vết nứt trên sàn, có thể tiến hành bước khảo sát này bằng việc chất tải tại vị trí nứt trong 3-4 ngày và theo dõi các kích thước vết nứt, từ đó đánh giá mức độ nghiêm trọng của vết nứt. Tùy vào nguyên nhân gây nứt và khả năng phát triển của vết nứt mà phương án xử lý vết nứt phù hợp sẽ được đưa ra.
Ảnh: sưu tầm
